

استان ايلام منطقهاى عشايرنشين است و صنايع دستى آن به ويژه گليم گل برجسته شهرت ملى دارد. زندگی عشیره ای وسنتی در استان ایلام باعث رشد ورونق صنایع دستی مرتبط باآن شده است ؛ از دیرباز بافت قالی كردی (قالیچه درشت بافت ) ، سیاه چادر ،جاجیم ، گلیم ساده ، نمد مالی ، چیغ بافی وگیوه دوزی در استان مرسوم بوده است ؛ امروزه رشته های مختلف بومی موجود در استان پس از شناسایی وارزیابی قابلیت های توسعه آموزشی آن رشته ها با رشته های مرتبط وعلاوه بر آن جهت پاسخگویی به سلایق مختلف ، رشته های دیگری نظیر احرامی بافی ، گلیم نقش برجسته ، معرق روی چوب ، منبت چوب، سفال وسرامیك ، طراحی روی سفال ، قلمزنی روی فلز مس، شیشه گری و… در این استان راه اندازی شده است كه در ادامه شمیران گشت به شرح مهمترین آنها میپردازد.
صنایع دستی: با توجه به فراوانی مواد اولیه صنایع دستی، مخصوصاً پشم، صنایع دستی در بین روستاییان عشایر و سایر اهالی استان ایلام رایج است.
مهمترین صنایع دستی استان ایلام عبارتند از: موج، قالی، نمد، گلیم، جاجیم (جاجِم= ماشته)، زیلو (لی)، پارچهبافی با زربافی، جل (پوشش چهارپایان)، هورسبان (خورجین بزرگ)، هگبه (خورجین کوچک)، هورجک (خورجین)، جل شال رنگین و نقشدار (برای اسبان)، سیاه چادر، گیوه و همچنین ریسندگی و یا تابیدن الیاف پشمی، ابریشمی، نخی، طناب و خراطی.
قالی بافی
مواد اولیه بكار رفته در این گونه زیر اندازها عمدتاً ابریشم بوده كه در بیشتر موارد به صورت تمام ابریشم ودرپاره ای از مواقع از كرك وابریشم با هم در بافت فرش استفاده می شود برای بافت از دارهای فلزی عمودی وسایر ابزار نظیر دفه (دفتین ) ، قیچی ، قلاب وچاقو استفاده می شود امروزه بخش عمده ای از زیر اندازهای سنتی را فرشهای گل ابریشم بارج شماره بالای 40 وگلیم نقش برجسته (بعنوان اصیل ترین صنعت دستی استان ) را تشكیل می دهد كه از اقبال خوبی نیز در بازارهای جهان برخوردارند.
گليم نقش برجسته
گلیم نقش برجسته از نظر اصالت و توليد مهمترين و شاخص ترين صنعت دستی استان ايلام است كه زمينه آن گليم ساده و نقوش آن گره كامل قالی است كه طبيعتاً بعد از بافت نقوش آن برجسته تر از زمينه است در ساير مناطق ايران از جمله اراك،كرمانشاه و … نيز بافت اين گونه گليم انجام می شود ولی اصالت آن مختص به استان ايلام بوده و برای اولين بار بافت آن در روستای زنجيره از توابع شهرستان شيروان چرداول استان ايلام شروع شده است.
احرامی بافی
يكی از دستبافته هايی است كه ماسوره اساس كار آن است و ماكو با الياف نخی در اين نوع بافته به كار می رود و از خامه پشمی رنگرزی شده به عنوان مواد اوليه آن استفاده می شود . بافت اين هنر-صنعت در ايلام، ايوان و مهران انجام می شود و با توجه به تعيين شهر مرزی مهران به عنوان مسيری برای اعزام و تردد زائران كربلای معلی, بافت اين گونه دست بافته ها برای سجاده اهميت بيشتری يافته است.
بافت سياه چادر
كه در اصطلاح محلی( دوار) به آن گفته می شود معمولاً توسط زنان عشاير در استان و با استفاده از موی بز بافته می شود. از جمله ويژگی های سياه چادر می توان به خواص فيزيولوژی موی بز اشاره كرد كه بر خلاف بقيه مواد در گرما منقبظ و در سرما منبسط می شود و اين به كاربرد ممتاز آن در سياه چادر كمك كرده تا در تابستان منافذ سياه چادر باز شده و هوای داخل سياه چادر خنك شود و در زمستان منافذ آن بسته تا از ورود سرما و باران جلوگيری شود.بافت اين گونه پوشش حفاظتی در مناطق عشاير نشين كوچ روی استان ايلام انجام می شود.
عبا بافی
عبا از جمله دستبافته های سنتی ايران است كه از دير باز در مناطقی چون بوشهر, كوهپايه اصفهان و نائين توليد می شده است. در استان ايلام نيز در شهرستان مهران عبا بافی در اندك كارگاههايی رواج دارد. پشم گوسفند و يا شتر مواد اصلی تهيه عبا است ولی امروزه برای چله كشی عبا ازنخ های پنبه ای كارخانه ای استفاده می شود. دستگاه عبا از جنس چوب می باشد كه بدليل بافت ساده و عدم ايجاد نقش تنها دو عدد ورد دارد كه آنها تنها برای ايجاد دهنه كار و عبور ماكو از تارهای زير و رو مورد استفاده قرار می گيرد. در منطقه مهران علاوه بر عبای مردانه, عبای زنانه نيز تهيه می شده كه كوتاهتر از نوع مردانه است و در زبان محلی به آن قتره می گويند.