استان سمنان که از دیرباز در متون کهن تاریخی به دیار کومش یا قومس شهرت داشته و دارد علاوه بر آن که در حوزه های گوناگون تاریخی و فرهنگی و حتی اقلیمی از موقعیت بسیار ممتازی برخوردار بوده از حیث هنرهای سنتی و صنایع دستی و فنون فرهنگی، دارای امتیازات ویژه و در خور تاملی است. صنایع دستی شهر سمنان، در ایران جایگاه خوبی را به خود اختصاص داده است. همچنین تنوع بسیار صنایع دستی شهر سمنان نظر مسافران و گردشگران این منطقه را به خود جلب می کند و هر سلیقه ای را راضی می کند. شما می توانید بعنوان سوغات سمنان، از بین این آثار زیبا یادگاری از سفر سمنان برای خود یا اقوامتان ببرید. با شمیران گشت همراه باشید در این مطلب سوغات و صنایع دستی سمنان را معرفی مینماییم .

سفالگري

سفالگري يكي از قديمي ترين صنايعي است كه به دست بشر به وجود آمده و زادگاه آن ايران است. سفالگري در استان سمنان در هر مقطعي از زمان وجود داشته، اما قديمي ترين آثار سفالگري در اين استان مربوط به حدود شش هزار سال گذشته و  منطقه تپه حصار دامغان مي شود.

هنرمندان بسياري در اين استان توانسته اند در زمينه سفالگري، آثار متعددي به وجود بياورند تا جايي كه استان سمنان به عنوان پايتخت سفال هنري در كشور مطرح شده و كارگاههاي متعدد با سبك و سياق متنوع، هنرمندان اين استان را در زمره هنرمندان مطرح كشور معرفي كرده است.

در حال حاضر سفالگري در اين استان به علت مرغوبيت خاك و اقليم كويري از اهميت زيادي برخوردار و اين استان را به قطب اين هنر تبديل كرده است.

چاپ قلمکار

چاپ قلمکار به نوعی چاپ سنتی روی پارچه اطلاق می شود که با استفاده از قالب هایی چوبی با نقش برجسته، صورت می گیرد و در طی آن پارچه به شکل زیبایی منقوش به طرح های مختلفی می گردد. قالب های چوبی در این کار نقش مهمی را بازی می کنند و معمولا توسط افراد حرفه ای با استفاده از چوب های گلابی و زالزالک ساخته می شوند. رنگ های مورد استفاده در این نقوش حداکثر چهار رنگ می باشد که بسته به سلیقه ی هنرمند از آنها استفاده می شود.

خرمهره

خرمهره یا همان مهرهای کبود، به زبان سمنانی (کَئوکه) از صنایع دستی استان سمنان است که از پنج هزارسال پیش یعنی از زمان سومریان وجود داشته و تا زمان ساسانیان نیز دیده می شود که بیشتر برای نظر قربانی و دفع چشم بد (چشم زخم) آن را به کودکان و چارپایان گران قیمت می آویختند.
برای تهیه بدنه مهره از گرد ریگ رودخانه (گردسنگ) استفاده می شود که نوع مرغوبی از کوارتز با ترکیبی از کلرید است. کلرید سنگی است که برای افزارهای سنگی کنده شده به کار می رود و نخستین نمونه های شناخته شده مهره آبی از جنس آن ساخته شده است.
برای ساخت خرمهره گردسنگ را با کتیرا و آب آمیخته و خمیری غلیظ از آن ها درست می کنند. این خمیر را با کف دو دست به صورت گلوله های کوچکی در می آورند. گاهی برای این منظور از قالب های کوچکی استفاده می کنند که با آن ها می توان در آن واحد تعداد زیادی گلوله درست کرد.
صنعتگران برای تهیه گرد لعاب آبی رنگ ایرانی از ترکیب اشنان و آهک و گرد کوارتز به نسبت 6 و 4 به اضافه یک قسمت ذغال و یک درصد اکسید مس استفاده می کنند.
عنصر اصلی در این میان اشنان است که خاکستر علف خار روسی (چوبک) است. اشنان را در کاسه ای سربسته می ریزند و مهره ها را در آن جای می دهند که با هم تماسی نداشته باشند و آن ها را از خاکستر می پوشانند و این کار را روی مهره های دیگر تکرار می کنند.
سپس کاسه سفالی را می پوشانند و تمام کاسه ها را یک جا در کوره می پزند و خاکسترها سبب می شود تا در درجه حرارت 900 الی 1000 درجه لعاب شیره پس بدهد و این شیره سطح مهره ها را فرا می گیرد، بی آن که به خاکستر بچسبد پوشش شیشه مانند با رنگ آبی آسمانی روی مهره ها را می پوشاند.

نان بقسمات

نان بقسمات یا بغسمات که به نان سمنانی نیز شهرت دارد یکی از نان‌های سنتی این استان است. برای تهیه این نان، خمیری با آرد، مایه نخود و شکر تهیه می‌کنند و سپس آن را به چونه‌های کوچک تبدیل می‌سازند. برای پخت، چونه‌ها را باز نمی‌کنند و آنها را در کوره مخصوصی به نام داش قرار می‌دهند.

حلوای سیاه

آرد سبوس دار، مغز گردو، شکر، شیره انگور، فلفل سیاه، هل، دارچین، زرچوبه، میخک، زنجبیل و زیره مواد تشکیل دهنده ی یکی از سوغاتی های خوشمزه ی سمنان است که حلوای سیاه نام دارد. این حلوا دارای رنگی تیره می باشد و مزه ی تند آن غالب است.