

صنایع دستی سیستان و بلوچستان از اصیل ترین و قدیمی ترین صنایع دستی ها به حساب می آید که قدمت برخی از آنها مانند سفال کلپورگان به چند هزار سال قبل بر میگردد. صنایع دستی سیستان و بلوچستان هنر دست زنان و مردان خون گرم این سرزمین اصیل هستند و بیشتر آن ها ثبت ملی و جهانی شده اند. در ادامه این مقاله با شمیران گشت همراه باشید تا صنایع دستی این استان را برای شما معرفی نماید .
سوغات خوراکی سیستان و بلوچستان
شیرینی لیندو
برای تهیه این شیرینی خرمای هسته گرفته شده، گندم برشته و کنجد را تحت فشار میگذارند تا سفت شوند و به هم بچسبند. مواد باید حداقل نصف روز را تحت فشار یا اصطلاحا زیر بار باشند و پس از آن به اشکال مختلف به ویژه توپی در میآیند و مصرف میشوند.
میوه های خوشمزه
سیستان و بلوچستان به عنوان مهد میوههای گرمسیری کشور شناخته میشود. در اینجا میوههایی را میبینید که در شهرهای دیگر پیدا نمیشوند و از میان آنها میتوان به گواوا، چیکو، کنار، پاپایا، فالسا، سیتاپل و جمبو اشاره کرد. به جز این میوههای عجیب استوایی، اگر طرفدار میوههای انبه و موز هستید حتما در سفر به سیستان و بلوچستان آنها را تهیه کنید چرا که این دو از میوههای مرغوب این منطقه به شمار میروند.
سوزن دوزی
سوزن دوزی نام یکی صنایع دستی استان سیستان و بلوچستان است که به دست توانا و هنرمند مردمان بلوچی بر روی پارچه نقش می بندد و جاودان می شود. این هنر که در اصل، هنر تزئین پارچه است، سابقه ای طولانی و به دارازی قدمت تاریخ بلوچستان دارد و از این رو بعید نیست که آن را نام بلوچی دوزی به شما معرفی کنند.
در سوزن دوزی روی پارچه های ساده با نخ های رنگی و به کمک قلاب و سوزن طرح می زنند؛ طرح هایی که زنان بلوچ بیشتر از رویاهایشان الهام می گیرد. به همین جهت سوزن دوزی بازتاب دردها، آمال و آرزوهای زنان بلوچ است.
سوزن دوزی را بر روی سفره عقد، روتختی، کوسن، سجاده، رومیزی، پشتی و یا حتی لباس و … انجام می دهند.
هنر سوزن دوزی نقش بستن روی پارچه با نخ و تشکیل نقشی زیبا و سنتی است که در هر کجای استان به صورتی متفاوت انجام می شود: در زاهدان، سبک دوخت شماره دوزی یا آسان تانکه، در زابل خامه دوزی، در منطقه سراسری پریواردوزی و در محدوده ایرانشهر و نیک شهر سوزن دوزی دوتاری، موسم و چهارتاری می باشد. این رشته یکی از رودوزی های منحصر به فرد در کشور می باشد که به همین دلیل سوزن دوزی را به عنوان نورچشم زنان بلوچ می شناسند.
جالب است بدانید که سوزن دوزی انواع مختلفی دارد که از این قرارند:
ابریشمدوزی، گلابتوندوزی، نقده دوزی، پتهدوزی، سکمهدوزی، بلوچدوزی، ممقاندوزی، سرمهدوزی، شمارهدوزی، پولکدوزی، منجوقدوزی، پیلهدوزی، ده یکدوزی، خامهدوزی، کمنددوزی
سفال گری
سفال گری نیز از آن دست هنرهای قدیمی است که در سیستان و بلوچستان رواج دارد؛ برای درستی این ادعا می توان سفال های کشف شده در شهر سوخته را مصداق قرار دهید.
روستای کلپورگان مهم ترین مرکز تولید سفال است که قدمتش در این هنر به پنج الی هفت هزار سال می رسد. بلوچی ها با استفاده از خاک رس اطراف محل زندگی شان، ظروف سفالی می سازند. سفال ها به علت نوع خاص خاک منطقه پس از پخت، قرمز رنگ می شوند. این ویژگی سفال منطقه ی کلپورگان را از سفال منطقه های دیگر متمایز کرده است.
زنان بلوچ، سفال ها را با دست می سازنند و از چرخ سفالگری استفاده نمی کنند. برای تزئین کردن سطح سفال ها از ترکیب آب و تیتوک (Tytok، سنگی که از کوه بیرک در نزدیکی محل بدست می آورند) استفاده می کنند، بعد با یک تکه چوب نازک ِ خرمای وحشی، روی سفال طرح و نقش می زنند. رنگ نقش ها قبل از پخت سفال قهوه ای ِ متمایل به قرمز است و پس از حرارت دیدن سیاه رنگ می شود.
هم اکنون در کلپورگان سراوان، هلونچکان نیکشهر و روستای کوه متیک سرباز سفالگری می کنند.
از محصولات سفالی می توان به کاسه، بشقاب، قندان، قوری، گلدان، سینی، کوزه، چلیم و… اشاره کرد که می توانند انتخاب خوبی برای سوغاتی سفرتان باشند.