بجنورد مرکز استان خراسان شمالی و یکی از شهرهای بزرگ آن است. این شهر با وجود اینکه چندان بزرگ نیست، جاذبه های بسیار خاص و زیبایی اعم از طبیعی و تاریخی را در خود جای داده است که موجب شده مقصد مناسبی برای سفر و گردشگری باشد. صنایع دستی روایتگر صنعت و هنر نیاكان و بیانگر هنر و ذوق مردم هر كشور است كه گوشه‌ای از هویت تاریخی و فرهنگی آنان را بیان می‌كند از این رو از صنایع دستی به عنوان سفیران فرهنگی یك قوم و ملت یاد می‌كنند. صنایع دستی و سوغات خراسان شمالی در جاذبه‌های گردشگری این استان كه همه ساله بیش از سه میلیون مسافر را پذیرا است، جایگاه خاص خود را دارد. در ادامه با شمیران گشت همراه باشید تا بمعرفی این صناصع دستی و سوغات بپردازیم .
سفره کردی
رایج ترین هنر عشایر بافت نوعی گلیم به نام سفره کردی است که بازگو کننده داستان زندگی بافنده است. این هنر مختص به خراسان بزرگ بوده و از بافته های منحصر به فرد زنان کرد عشایر این خطه می باشد که در شهرستانهای بجنورد، مانه و سملقان، شیروان، فاروج و اسفراین رواج دارد. سفره کردی با نقشهای بسیار زیبا و با مضامین و مفاهیم عمیق که ریشه در باورهای این منطقه دراد، از جنس پشم بافته می شود. نقوش به کار رفته در این دستبافته های نیز دارای تنوع بسیاری بوده که عمدتاً شامل نقوش انتزاعی گیاهی، حیوانی و نقوش هندسی و بر اساس سه شکل مربع، مثلث و دایره می باشد.
پلاس بافی
پلاس نوعی گلیم پشمی است که از دیرباز به عنوان زیرانداز مناسب جهت محافظت از رطوبت، سرما و گرمای زمین به کار می رود و به این لحاظ در مفروش نمون کف چادرهای عشایر خراسان شمالی که اغلب در زمینهای مرطوب و بدون زه کشی برپا می گردد و نیز در خانه های روستایی مورد استفاده قرار می گیرد. پلاس در سایر نقاط ایران نیز بافته می شود و در خراسان شمالی به صورت بافت پیچ انجام می گیرد.
کلاه کرکی
کلاه کرکی، کلاهی از جنس کرک می باشد که به دلیل داشتن حفاظ روی گوش در اصطلاح محلی به کلاه گوشی نیز معروف است. این هنر از هنرهای دستی خاص و کهن شهرستانهای گرمه و جاجرم می باشد که ماده اولیه آن کرک بز یوده و به صورت کاملاً خام و خود رنگ استفاده می شود. مراحل بافت آن بسیار ساده بوده و بدون دخالت هیچگونه ماشین یا ابزرا خاص، تنها توسط ۵ عدد میل چوبی بافته می شود. از خواص منحصر به فرد آن غیرقابل نفوذ بودن در برابر سرما، نم و رطوبت است که باعث شده تا کنون کاربرد خود را حفظ نماید.
آبنبات بجنورد
مدت هاست که با طعم دلپسندش بر بساط چای خانواده‌ها راه یافته و با شناساندن خود در شهرهای دور و نزدیک و حتی آنسوی مرز‌ها به هر شیوه کام‌ها را شیرین و طرفدارانی پر و پا قرص پیدا کرده است
امروزه اکثر بجنوردی‌ها هنگامی که قصد مسافرت و دیدار دوستان و عزیزان ساکن در شهرهای دیگر را دارند همچون گذشته‌ها به رسم سوغات، چند بسته آبنبات آن هم از نوع سفارشی همراه خود می‌برند، افزون بر این مسافرانی که به بجنورد می‌آیند یا در سر راه زیارت امام رضا (ع) از این شهر می‌گذرند نیز از طعم دلچسب آبنبات بجنورد بی نصیب نمی‌مانند و خود را میهمان این سوغات شیرین می‌کنند.
در شهرستان بجنورد ساخت سه نوع آبنبات هلدار، دارچینی و زنجبیلی نسبت به سایر انواع آن از قدمت بیشتری برخوردار است.
در حال حاضر آبنبات با طعم‌های مختلفی مثل کاکوتی، زرشکی، گل محمدی، پسته‌ای، نارگیلی، گردویی و… در کارگاه‌های مختلفی در حال تولید و بسته بندی است که به شهرهای مجاور مثل سبزوار، مشهد، اسفراین و… صادر می‌شود.
انگور
بجنورد یکی از بزرگ ترین و باکیفیت ترین تولیدکنندگان انگور ایران است به طوری که سالانه در چهارم شهریور ماه همایش ملی انگور در این شهر برگزار می شود. باغات گسترده انگور در بجنورد یکی از مهم ترین قطب های اقتصادی و اشتغال زایی این شهر است که محصولات آن به سایر نقاط کشور نیز ارسال می شود. بیش از ۸ هزار هکتار از زمین های برجورد به عنوان باغ میوه استفاده می شوند که بیشترین آن ها به انگور اختصاص یافته اند. همچنین کشمش یکی از مشتقات انگور است که فواید بسیاری دارد. پس می توانید نوع مرغوب انگور و کشمش را در سفر به بجنورد تهیه کنید و به عنوان سوغات بجنورد همراه خود ببرید.
قره قروت
وجود مراتع و چراگاه های مناسب در خراسان شمالی رونق خوبی به دامداری داده است. قره قروت هم یکی از تولیدات وابسته به دامداری است که می تواند یکی از سوغاتی های بجنورد باشد. قره قروت یا قارا یکی از انواع لبنیات به رنگ سیاه یا قهوه‌ای و گاهی سفید یا زرد است که مزه ای ترش دارد. این فراورده لبنی از دوغ یا ماست به دست می آید. البته دقت داشته باشید که مصرف بیش از حد آن نیز اصلا توصیه نمی شود و می گویند که اسیدلاکتیک قره قروت باعث انواع بیماری های قلب و عروق، کاهش نرون های مغزی، ضعف حافظه و … می شود.
نان قتلمه
نان قتلمه از نان‌های شیرینی است که در بجنورد، قوچان و شیروان بیشتر پخت می‌شود و در اصل یکی از نان‌های محلی این مناطق به شمار می‌رود، این نان از خمیر آرد سفید به همراه زردچوبه و کره درست می‌شود. پس از پخت در بعضی از مناطق روی آن را با شکر و دارچین می‌پوشانند، طعم و عطر بی نظیر این نان باعث می‌شود شما مجذوب آن شوید.
کارگاه‌های شیرینی پزی بجنورد آن را در فر می‌پزند، اما پخت آن در تنور گِلی طعم و مزه دیگری دارد. این نان مقوی و خوشمزه بعنوان میان وعده و در ماه مبارک رمضان در وعده افطار مورد استفاده هم استانی‌ها قرار می‌گیرد.
