بازار بیرجند در ادوار مختلف تاریخ به دلیل قرارگیری شهر بیرجند در مسیر تجاری هند از رونق بسیاری برخوردار بوده و وجود کاروانسراها و بازارهای کوچک و بزرگ نشان از رونق آن داشته است. بازار بیرجند، یکی از جاذبه‌های تمام‌نشدنی و ملموس شهر بیرجند است. با شمیران گشت همراه باشید تا بازار های بیرجند را بشما معرفی نماییم .

بازار بیرجند دارای کوچه‌هایی تنگ و در پاره‌ای از اماکن آن معماری سنتی قدیمی است که این معماری نشان از اصالت و قدمت دیرینه این بازار دارد.

همچنین این بازار دارای کاروانسراهای قدیمی است. به طوری که سابقه این کاروانسراها به بیش از 300 سال پیش می‌رسد. این کاروانسراها غالبا دفاتر کار تجار و انبار کالا و مرکز خرید و فروش کالا بوده است.

همجواری این بازار با مرزهای کشورهای پاکستان، افغانستان و حتی هندوستان آن دوران باعث تبدیل شدن این بازار به بازار شاخص منطقه و شرق کشور شده است.

در آن دوران بازرگانان هندی به بیرجند می‌آمدند و ادویه هندی را وارد بازار بیرجند می‌کردند و سالیان سال در بازار بیرجند اشتغال به کار داشتند.

این بازار در قدیم الایام عرصه خرید و فروش فرآورده‌های محلی مانند زعفران، گلیم، گیوه، گندم، جو، عدس، لوبیا، نخود، کتیرا و انقوزه، ترنجبین، قارچ، توت خشک، برگه هلو و زردآلو بوده است.

از دیگر جاذبه‌های شهر بیرجند و نزدیک بازار بیرجند می‌توان به عمارت و باغ اکبریه اشاره کرد. این عمارت که به ثبت یونسکو هم رسیده، از جمله باغ‌های معروف ایرانی است. این باغ زیبا توسط حشمت الدوله پدر ابراهیم شوکت الملک ساخته شد. در آن زمان، بیرجند در حال گسترش بود و دیگر نمی‌شد از ارگ بهارستان به‌عنوان ارگ اصلی حکومتی استفاده کرد. بنابراین دستور دادند عمارت و باغ اکبریه در این شهر ساخته شود. این باغ با وسعت 45 هزار متر مربع، در زمان حکومت پهلوی کاربردهای نظامی پیدا کرد و همین مساله باعث تخریب بخشی از آن شد.

25بازارچه، جزو قدیمی‌ترین بازارهای کوچک این بازار بزرگ محسوب می‌شود. بازار ملک یا حاجی ملک، بازار کلاه مال‌ها، بازار لب‌رود، بازار پنبه فروشان، بازار حاجی محمدحسن، بازار محسن‌زاده، بازار آراسته، بازار سرپوشیده، ته بازار، بازار لب ریخته، بازارچه کندی‌ها، بازار آهنگران، بازار حاجی محمد جعفر، بازار قیصریه، بازار کفش‌دوزها، بازار سراچ‌ها، بازار رنگرزها، بازار مسگران، بازار دباغان، بازار پاشنه‌سازان، بازار کفش ساده‌دوزان، بازار مستوفی و بازار دم قبرستان، از جمله این بازارچه‌ها هستند.
تعدادی کاروانسرای قدیمی در بازار بیرجند وجود دارد. در قدیم، از این کاروانسراها علاوه بر اطراق‌گاه، به‌عنوان انبار کالا، دفاتر کار تجار و مرکز خرید و فروش استفاده می‌شده است. این کاروانسراها قدمتی بالغ بر 300 سال دارند.

بهترین زمان بازدید از بازار بیرجند، فصل بهار و به‌خصوص عید نوروز است. در این فصل، شهر بیرجند از آب ‌و هوای مناسب و شور و نشاط خاصی برخوردار است. فصل تابستان، هوای نسبتا گرمی دارد اما در فصل پاییز دوباره به یکی از پربازدیدترین شهرهای ایران تبدیل می‌شود. چون بیرجند در نزدیکی شهر طبس و کویر است و بهترین فصول کویرگردی هم پاییز و زمستان هستند.

بازار بیرجند در سال‌های اخیر جنب و جوش بیشتری یافته و حوزه وسیعتری را پیدا کرده است. شهر بیرجند علاوه بر بازار قدیوی، دارای چندین بازار دیگر نیز است، از جمله:

بازار سادسی: ورودی شرقی آن واقع در میدان امام و ضلع غربی آن متصل به بازار سرپوش.

بازار سرپوش: واقع در بین دو بازار سادسی و ملک.

بازار ملک: از قدیمی ترین بازارهای بیرجند است. از سمت شرق متصل به بازار سرپوش و از سمت غرب منتهی به سه راه اسدی.

بازار چهکندی‌ها: واقع در سه راه اسدی. در این بازارها انواع پارچه، پوشاک، مواد خوراکی ، لوازم خانگی، فرش، سوغات بیرجند و … به فروش می‌رسد.