مشاغل مجاز برای اتباع افغانی

در عصر کنونی رشد روز افزون جمعیت جهان و نیز بعضی اوقات شرایط بد کشورها از نظر اقتصادی، جنگ‌های منطقه‌ای یا داخلی و بحران‌های عظیم جهانی باعث بروز فقر و بیکاری در بعضی کشورها شده و افراد برای فرار از فقر و شرایط بد کشورشان برای جست‌وجوی زندگی بهتر مجبور به مهاجرت می‌شوند. پس از ورود به کشور دیگر نیز موضوع کار و اشتغال که مهم‌ترین دغدغه زندگی آنان است پیش می‌آید. پس بدین‌ منظور افراد مهاجر جویای کار و اشتغال برای رهایی از سختی زندگی در کشور جدید مجبور به قبول هر کاری هر چند سخت و مزد کم (که به طور معمول کارگران اتباع داخلی آن کشور از انجام آن خودداری می‌کنند) می‌شوند.

در نتیجه هم در اغلب کشورها کارگران مهاجر جویای کار برای تثبیت وضع زندگی خود در کشور جدید به‌طور معمول به کارهای یدی و غیرماهرانه می‌پردازند. اما نتیجه این مهاجرت‌ها در پی اشتغال در کشور دیگر به مرور زمان ایجاد اشکالاتی کرده و منجر به تصاحب مشاغل مختلف توسط بیگانگان و افزایش نرخ بیکاری کارگران داخلی و دیگر تبعات فرهنگی اجتماعی و اقتصادی آن کشور می‌شود.

دغدغه اصلی بسیاری از مهاجرین خارجی به کشور ایران در بدو ورود به کشور، پیدا کردن کار و کسب درآمد برای گذران زندگی است. لذا این افراد به دنبال این موضوع هستند که بدانند کدام مشاغل برای اتباع بیگانه که به تازگی به کشور ایران مهاجرت نموده اند مجاز و کدام یک غیر مجاز هستند. لذا در این مقاله قصد داریم تا فهرست مشاغل مجاز برای اتباع در ایران را معرفی نماییم. پس با ما در شمیران گشت همراه باشید.

شرایط اشتغال مجاز اتباع بیگانه در ایران

اتباع بیگانه در ایران تحت عناوینی مانند دارنده گذرنامه خارجی، پناهنده، مهاجر، آواره قرار می‌گیرند. براساس قوانین موجود تمام اتباع بیگانه دارای اجازه ورود و اقامت مجاز در ایران می‌تواند به هر تجارت و حرفه به‌غیر از مواردی که منحصر به افراد ایرانی یا در انحصار دولت یا مشمول امتیاز اعطایی از طرف دولت به اشخاص حقیقی یا حقوقی قرار داده شده، اشتغال ورزند، بنابراین اولویت اشتغال با افراد ایرانی است.

اتباع بیگانه به ‌طور کلی از حق اشتغال به مشاغل دولتی و مرتبط با مشاغل دولتی از جمله وکالت (به‌ موجب ماده 10 لایحه استقلال کانون وکلا مصوب 1332) سردفتری ودفتریاری (به موجب ماده 6 قانون اسناد رسمی مصوب خرداد 1316) و عضویت در اتاق‌های بازرگانی (به‌موجب ماده 10 قانون تأسیس اتاق‌های بازرگانی مصوب 1333) کارگزاری بورس (به‌موجب ماده 12 قانون تأسیس بورس اوراق بهادار مصوب مرداد 1345) محرومند و قانون اساسی نیز استخدام کارشناسان خارجی را بدون مجوز مجلس شورای اسلامی ممنوع دانسته است. (اصل 82 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران)

در رابطه با شرایط اشتغال مجاز اتباع خارجی در ایران ماده 120 قانون کار به دو شرط اشاره کرده است، نخست دارا بودن روادید یا حق ورود یا حق کار مشخص و دوم دریافت پروانه کار مطابق قوانین و آیین‌نامه‌های مربوطه. روادید ورود وحق کار را نمایندگی‌های سیاسی ایران در خارج از کشور صادر می‌کنند و پروانه کار را نیز وزارت کار و امور اجتماعی توسط ادارات کار هر منطقه صادر می‌کند. با توجه به ماده 120 قانون کار به‌ نظر می‌رسد اتباع بیگانه در ایران علاوه بر شرایط عمومی اهلیت باید دو شرط فوق‌ را نیز داشته باشند، در این رابطه، دو گروه از اتباع بیگانه از حق اشتغال در ایران محروم می‌باشند.

• گروه نخست: توریست‌های خارجی که به‌صورت موقت کشور محل اقامت خود را ترک کرده و فقط برای بازدید از کشور ایران وارد کشور می‌شوند.
• گروه دوم: اتباع خارجی که با استفاده از مقررات لغو روادید یا ویزا وارد ایران می‌شوند. چنین امری در معاهدات دو جانبه ایران با بقیه کشورها تعیین می‌شود، جدای از این براساس اصل 145 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در مواردی که اتباع خارجی دارای روادید ورود با حق کار و پروانه کارنیز باشند، استخدام آنان در ارتش و نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی ایران امکان‌پذیر نیست. همچنین طبق اصل 81 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران« دادن امتیاز تشکیل شرکت‌ها و مؤسسات در امور تجارتی و صنعتی و کشاورزی و معادن و خدمات به خارجیان مطلقاً ممنوع است».  با توجه به موارد فوق، اشتغال اتباع بیگانه که بصورت غیرمجاز وارد کشور شده می‌شوند و به خاطر فقدان دو شرط یاد شده در عمل غیرقانونی است.

شرایط صدور پروانه کار برای اتباع بیگانه در ایران

طبق ماده 128 قانون کار جمهوری اسلامی ایران «کارفرمایان مکلفند قبل از اقدام به عقد هرگونه قراردادی که موجب استخدام کارشناسان بیگانه می‌شود، نظر وزارت کار و امور اجتماعی را در مورد امکان اجازه اشتغال تبعه بیگانه استعلام نمایند». ماده 121 همین قانون مقرر می‌دارد: «وزارت کار و امور اجتماعی با رعایت شرایط ذیل در مورد صدور روادید با حق کار مشخص برای اتباع بیگانه موافقت و پروانه کار صادر خواهد کرد». این پروانه طبق ماده 124 با رعایت مواد این قانون حداکثر برای مدت یکسال صادر یا تمدید و یا تجدید می‌شود.

اقامت از طریق تخصص

مجازات اشتغال غیرمجاز اتباع خارجی

ماده 2 آیین‌نامه  اجرایی ماده 129 قانون کار جمهوری اسلامی ایران مصوب 24/3/1371 هیأت وزیران مقرر داشته: « کار فرمایانی که ازخدمات اتباع خارجی استفاده می‌نمایند، مکلفند مدارک لازم برای صدور پروانه کار اتباع یاد شده را طی مدت یک ماه از تاریخ ورود تبعه خارجی به کشور به واحدهای ذی‌ربط در وزارت کار و امور اجتماعی ارائه نمایند. در غیر این صورت وزارت کار و امور اجتماعی به استناد ماده‌(181) قانون کار مراتب را به مراجع قضایی اعلام می‌نماید.»
ماده 181 قانون کار در این رابطه مقرر می‌دارد: «کار فرمایانی که اتباع بیگانه را که فاقد پروانه کارند یا مدت اعتبار پروانه کارشان منقضی شده است به کار گمارند، یا اتباع بیگانه را درکاری غیر از آنچه در پروانه کار آنها قید شده است، بپذیرند و یا در مواردی که رابطه استخدامی تبعه بیگانه با کارفرما قطع می‌گردد مراتب را به وزارت کار و  امور اجتماعی اعلام ننمایند با توجه به شرایط و امکانات خاطی و مراتب جرم به مجازات حبس از 91 تا 180 روزمحکوم خواهند شد». و همچنین براساس بند 2 تبصره 7 قانون بودجه سال 1380 کل کشور استخدام  اتباع بیگانه بدون مجوز قانونی ممنوع است و کارفرمایان کارگاه‌هایی که اتباع بیگانه بدون پروانه کار را به استخدام درآورند بابت اشتغال غیرمجاز هر کارگر خارجی معادل 10 برابر حداقل دستمزد روزانه جریمه خواهند شد.

لیست مشاغل چهار گانه که الزاماً توسط اتباع افغانی مجاز انجام می شود:

1- گروه کوره پز خانه ها

• مشاغل گچ پزی و آهک پزی
• گچ پز
• آهک پز
• کیسه زن
• کوره خالی کن

مشاغل آجر پزی:

کوره چین

فخار

قالب زن

کوره سوز

خشت زن کوره

2- گروه کارهای ساختمانی

مشاغل امور ساختمانی:

• بسته بندی مصالح ساختمانی
• چاه زن (مقنی)
• حفار (تونل و کانال و …)
• آسفالت کار
• بتن ریز
• تعمیر کوره آجر پزی (بنا و کارگر بنا)
• مشاغل بلوک زنی و موزاییک سازی
• بتون ساز
• پله ساز
• تیرچه ساز
• پرس کار موزاییک

مشاغل سنگبری و سنگتراشی:

• برش کار سنگ
• کارگر (دستگاه سنگبری)
• کارگر ماشید سنگتراش
• صیقل کار سنگ
• سنگ کوبی
• پرس کاشی

مشاغل راه سازی و معدن:

• کارگر پل سازی
• کارگر تعمیر و نگهداری تونل
• کارگر آتشیار
• کارگر استخراج معدن
• کارگر حفار معدن

3- گروه کارگاه های کشاورزی:

مشاغل کشاورزی:

• کارگر بیل زن
• کارگر زراعت کار
• کارگر سمپاش
• کارگر علوفه جمع کن

مشاغل مرغداری و دامداری:

• دامپرور و دامدار
• متصدی مرغداری
• چوپان

مشاغل کشتارگاه:

• سلاخ دام و طیور
• پوست و پرکن
• سیرابی و روده پاک کن
• جمع آوری ضایعات و فاضلاب کشتارگاه

مشاغل چرم سازی و سالامبور سازی:

• آهک زن
• چرم ساز
• ماشین کار شستشوی پوست
• کارگر مواد شیمیایی
• سالمبور ساز

4- سایر گروه های شغلی:

• کارگر سوزاندن و امحاء زباله
• کارگر بازیافت و مواد شیمیایی
• کارگر تخلیه و بارگیری بصورت گروهی و بنا به نظر مدری کل کار
• کارگر کوره ریخته گری
• حنا سایی
• کمپوست سازی
• سریشم پزی
• تولید کود شیمیایی
• تولید غذای دام و طیور (کنستانتره)
• تخلیه و نظافت مخازن (استخرهای فاضلاب)

در آخر شما عزیزان می بایست توجه داشته باشید که برای رسیدن به دروازه های اروپا در ابتدا می بایست ویزای شینگن دریافت نموده و بصورت توریستی وارد یکی از کشورهای اروپایی شوید. برای کسب اطلاعات بیشتر توصیه می کنیم مقاله زیر را با دقت مطالعه نمایید:

ویزای شینگن