

پخت غذا و استفاده از مواد اولیه برای تهیه یک غذا در مناطق مختلف دنیا با هم تفاوتهای زیادی دارد . کشور ایران نیز به دلیل تنوع مکانی و قومی دارای انواع غذاهای محلی است و در این میان استان مرکزی نیز دارای غذاهایی است که برخی شهرت بسیاری دارند. برخلاف سبزی پلو با ماهی شب عید برخی خانواده های اراکی اعتقاد به پخت رشته پلو دارند به این دلیل که معتقدند سررشته کارشان به دستشان می آید و کارها بر وفق مرادشان پیش می رود. در بسیاری از مناطق استان مرکزی نیز رسم بر این است که در اولین ظهر سال نو در خانه بزرگترها جمع شده و آش محلی به خصوص آش جودو دستپخت مادربزرگشان را تناول می کنند. پس با شمیران گشت همراه باشید تا برخی از غذاهای محلی و خوشمزه این استان را معرفی نماید .
آبگوشت دو دار یا دوگوله دو دار
یکی از غذاهای سنتی مردم در شهر اراک آبگوشت دوغ دار است که با لهجه اراکی (دودار) هم گفته می شود. طرز پخت این آبگوشت مانند آبگوشت معمولی است با این تفاوت که در آن از سیب زمینی، لیمو عمانی و رب استفاده نمی شود و به این دلیل به دودار معروف است که در آن کشک ریخته می شود، البته در برخی مناطق استان چون اراک به آن چغندر سفید هم اضافه می شود نام این غذا به دلیل اینکه در ظرفی بنام دوگوله پخته می شد، دوگوله دودار نام گرفته است.
آش خیار
این آش نیز یکی از آش های محلی خوشمزه در استان مرکزی است، مواد اولیه این آش خیار چمبر است، خیار چمبر در شهریورماه برداشت می شود ولی خیلی ها این خیار را به صورت قطعات کوچک فریز کرده و در فصل های دیگر نیز آن را می پزند. مواد این آش شامل بلغور، نخود، لوبیا و خیار چمبر است که آن را خرد می کنند و داخل حبوبات پخته شده می ریزند. این آش را با کشک، نعناع، سیر و پیاز داغ می خورند.
آش آلو
طعم اشتها برانگیز آلو که به خورد حبوبات میرود، طعم بسیار باب طبع و لذیذی به این غذا میدهد. آش آلو یکی از انواع غذاهای محلی ساوه است و از پیاز داغ، نمک، فلفل و زردچوبه، رب گوجهفرنگی ، نخود ، لوبیا چیتی و آلو بخارا و مقداری رشته آش تشکیل میشود.
آبگوشت به و گردو
یکی از آبگوشتهای سنتی استان مرکزی میباشد. آبگوشت انواع مختلفی دارد و به شیوههای مختلفی تهیه میشود. هر شهر و استانی بنا به ذائقه و سنت خود نوع خاصی از آبگوشت را با مواد خاصی تهیه میکند. طعم آبگوشتی که با استفاده از میوه به تهیه میشود با غذاهای دیگر متفاوت است و طعمی تقریبا شیرین رو به ملس دارد. آبگوشت به جهت زمان زیادی که برای پخت آن لازم است خاص جوامع شهری و روستایی است و میراث مدنیت گذشته است.
کباب ته تالی
این کباب به طور خاص در اراک به این نام شناخته شده است و نامش برگرفته از ظرفی است که در آن این غذا پخته می شده است، تال به نوعي ظرف مسي گفته مي شده که گرد ، کوتاه و پهن و در واقع شبيه تابه اي مسي با ديواره بلند و ته گرد بوده که گوشت را ته ظرف تال پهن مي کردند و روي شعله آتش سرخ مي نمودند . اين غذا به دو صورت آبدار ( آبگوشت ) و بدون آب ( کباب) تهيه مي شود، مواد اصلی این غذا گوشت چرخ کرده، پیاز رنده شده و انواع ادویه است، گوشت ورز داده را در ته ظرفی که چرب شده می ریزند و سرخش می کنند، روی این نوع کباب سیب زمینی و گوجه فرنگی نیز گذاشته می شود، کباب ته تالی هم با نان و هم با برنج خورده می شود.
پَتله پلو
ماده اصلی این غذا پتله است، پتله همان گندم پوست کنده است با این تفاوت که دیگر بلغور نمی شود و در آب پخته و می گذارند خشک شود. مواد اولیه تهیه این غذا شامل پتله، گردو، لوبیا چیتی در برخی نقاط استان عدس، برنج و سیب زمینی است که به صورت دمی پخته میشود.
آش قره قروت
یکی از آشهای ستنی استان مرکزی میباشد. این آش نیز با استفاده از موادی که در آن به کار رفته است خاص شهر اراک میباشد. قره قروت یک ماده بسیار ترش است که انواع مختلف دارد و در برخی غذاها استفاده میشود.
دوغ گرمه (کالجوش)
در گذشته مواد غذایی اغلب مردم را لبنیات بوده است؛ که برای تأمین این نیاز خانوارها از گذشتههای بسیار دور چند گاو و چندین گوسفند داشتهاندمواد لازم برای تهیه این غذا دوغ کشک، نمک، مغز گردو، نعنا داغ است.
برای تهیه این غذا کشک را سائیده تا بصورت دوغ درآید این دوغ را در قابلمه ریخته و کمی آن را گرم میکنند، تا به آستانه جوشیدن برسد، اما نباید زیاد جوش بخورد، چون ممکن است به اصطلاح بریده شود که دیگر قابل استفاده نیست، به همین دلیل اسم صحیح آن کالجوش است. سپس کمی نمک (به اندازه مورد نیاز) و نعنای سرخ شده (نعنا داغ) به دوغ گرم شده اضافه میکنند.
در کنار دوغ گرمه (بسته به توان مالی خانواده) میتوان مغز گردو، حلوای شیره انگور و یا سایر خوراکیهای گرم مزاج نیز قرار داد تا کنار دوغ گرمه مصرف شود.