این استان مهد هنرمندان و صنعتگران برجسته‌ای است که یادگارهای بسیار ارزشمندی از خود بجای گذاشته اند. امروزه نیز این دیار محل فعالیت بسیاری از هنرمندان با ذوق صنایع دستی است به نحوی که موفق به اخذ درجه يک هنری برابر با دكترای افتخاری برای  10 مورد نشان اصالت مرغوبيت كالا از سازمان بين ­المللي يونسكو و 73مورد نشان ملي مرغوبيت صنايع دستي شده اند. صنایع دستی شهر همدان، قدمتی به اندازه تاریخ کهن آن دارد. با شمیران گشت همراه باشید در ادامه مطلب صنایع دستی این شهر را معرفی میکنیم .

چرم همدان

“بازرگانان از این شهر به عنوان انبار ایران یاد می‌کنند. از جمله کالاهای بازرگانی اجناس چرم را باید نام برد، زیرا همدان شهر دباغخانه هاست و همدانیان در ساختن و پرداختن و عمل آوردن پوست گاو و گوسفند و ساختن اشیاء مفید و اجناس تجملی ار آنها شهره‌اند”.این متنی است که «ویلیام جکسن» مستشرق آمریکایی که در سال 1281 خورشیدی، زمانی که در همدان بوده است درباره این شهر نوشته و شهر را به شهره بودن در صنعت چرم معرفی می کند. این در حالی است که هنر چرم سازی یکی از هنرهای سخت و طاقت فرساست و عموماً مردان در این کار بیشتر دخیل هستند. «دباغی» هنر تبدیل کردن پوست فسادپذیر به ماده ایی طبیعی، زیبا و پایدار است و امروزه در تمامی وسایل زندگی مردم دنیا وجودش و حضورش غیر قابل اجتناب است.

صنايع دستي چوبي

توليد انواع صنايع دستي با استفاده از چوب ازديرباز در استان همدان بويژه مناطق شهري از جمله همدان، ملاير، تويسرکان، سرکان رواج داشته است. صنايع دستي چوبي شامل خراطي، نازک کاري، منبت کاري و معرق کاري است که در اين استان خراطي و بويژه منبت کاري بيشتر رواج دارد. گفتني است که طي سالهاي اخير منبت کاري در تويسرکان و جوکار ملاير رونق بسيار چشمگيري يافته است.

سفال لالجین همدان

در بازارها و بازارچه های صنایع دستی اطراف آثار تاریخی همدان آنچه بیشتر از همه خودنمایی می نماید، اشیاء سفالی، در رنگ ها و طرح های مختلف است که نظر همگان را به خود جلب می کند. شاید بتوان گفت هنر ساخت وسایل گلی، یکی از اولین هنرهایی است که بشر آموخت و به این وسیله مایحتاج مورد نیاز زندگیش را ساخت. لالجین همدان هم در زمینه سفالگری قدمتی بیش از 700 سال دارد. این اشیاء زیبا در شهر همدان یافت می شود و می توانیم بعنوان یادگاری از سفر به همدان، همراه خود ببریم. ظرف، تابلو،مجسمه، ترکیب سفال با دیگر هنرها مانند چوب، منبت، مینا کاری و … آثاری است که به چشم میخورند.

گلیم همدان

گلیم فرش بافته شده ی صاف و یا قالی بدون گره، پرز و خواب می باشد. معمولا گلیم هنر دست عشایر هر منطقه است که برای استفاده خود می بافند همدان هم در زمینه بافت گلیم در ایران جایگاه بالایی دارد. نقش و طرح گلیم در هر منطقه مختص خودش است و میتوان از روی طرح هر گلیم گفت از کدام شهر است . نقش گلیم همدان گل لاله، خرچنگی، زنگوله، گل سبدی، گل قندی، ضربدری، دست دلبر، جناقی و اسلیمی است. شهر نهاوند استان همدان،در این صنعت پیشروتر است و گلیم های این منطقه جزو کالاهای صادراتی می باشد .

پوستين دوزي 

در گذشته پوستين دوزي از مهمترين مشاغلي بوده که در شهر و روستا وجود داشته است و پوستين دوزان پوست گوسفند و بره را پس از پاکيزه ساختن آن و بدون تراشيدن پشم آن با استفاده از مواد اوليه ساده ايي همانند آردجو، زاج و مازوج بصورت پوستين و يا زيرانداز در مي آورده اند، هم اکنون هم در بعضي از روستاهاي استان عده معدودي از روستاييان مبادرت به اين امر مي کنند. اما به علت گراني بيش از حد پوست هر روز تعداد اين افراد کاسته مي شوند.

مروار همدان

نامش «مُروار» و معنیش «سرخ بید» است؛ نوعی از هفده شکل بید در جهان. مروار در اصل به تركه هايي گفته مي شود كه پس از طي فرآيند نرم شدن، توسط مرواربافان، بافت خاصی روي آن صورت مي گيرد و به يك محصول مصرفی دست انسان تبديل مي شود. مراحل ساخت مروار به این شکل است که پس از چيدن تركه ها توسط باغداران و صاحبان زمين به مرواربافان فروخته مي شود و پس از آن مرواربافان نيز آنها را باقيچي پاك مي كنند؛ سپس تركه ها را باتوجه به ضخامت آنها دسته بندي مي كنند و در داخل مخزن آب يا ديگ پخت مي گذارند. پس از پختن آن كه حدود نيمروز به طول مي انجامد پوست آنها را كنده و آنها را قاچ مي كنند. باتوجه به ظرفي كه قرار است توليد شود همانند فرش تارو پود كرده و به بافتن آن مشغول مي شوند.