شِمیران منطقه‌ای است که در مجاورت شهر تهران و نیز متصل به آن است و در شمال و شمال شرق آن قرار دارد. در گفتار عامیانه به این منطقه «شمرون» می‌گویند. شمیران که بر روی دامنه‌های رشته کوه البرز قرار دارد، شمالی‌ترین منطقه شهری تهران را تشکیل می‌دهد. از گذشته، تجریش مهم‌ترین آبادی و مرکز منطقه شمیران به‌حساب می‌آید. خیابان شریعتی با نام پیشین جاده قدیم شمیران، مهم‌ترین راه مواصلاتی این منطقه به تهران قدیم بوده‌است. با احداث خیابان ولیعصر (جاده پهلوی) توسط رضاشاه، دسترسی به تجریش و شمیران برای ساکنین تهران آسان‌تر شد و روند پیشرفت آن را سرعت بخشید. با مجله شمیران گشت همراه باشید تا شما را با محله زیبای شمرون آشنا کنیم .
شمیران از شمال به ارتفاعات البرز، از شرق به لواسانات و از غرب به منطقه ۲ شهرداری تهران محدود می‌شود. مرز جنوبی این منطقه امروزه محدوده مشخصی ندارد و تنها چند محله معدود در جنوب بزرگراه‌های صدر، مدرس و چمران را دربرمی‌گیرد. گرچه شمیران از نظر تقسیمات کشوری بخشی از تهران بزرگ و شهرستان شمیرانات استان تهران به‌شمار می‌آید ولی گاهی در منابع غیررسمی از آن به عنوان یک منطقه شهری مستقل با نام شهر شمیران یاد می‌شود. شمیران شامل تمامی منطقه ۱ شهرداری تهران و بخش اعظم از منطقه ۳ می‌باشد.
شمیران در گذشته منطقه‌ای ییلاقی و خوش آب و هوا در شمال تهران به‌شمار می‌آمد و محل اقامت تابستانی و تفرجگاه پادشاهان قاجار و دودمان پهلوی بوده‌است و چندین مجموعه کاخ و اقامتگاه توسط آنان در شمیران ساخته شده‌بود. کاخ‌موزه سعدآباد و کاخ نیاوران نمونه‌هایی از این کاخ‌ها به‌شمار می‌رود. به علت گسترش تدریجی شهر تهران، شمیران رفته رفته در شهر تهران ادغام شده و امروزه تحت نظارت مناطق ۱ و ۳ شهرداری تهران اداره می‌شود.
شمیران به دلیل قرارگیری بر روی دامنه‌های رشته کوه البرز، از آب و هوای لطیف و معتدل کوهستانی برخوردار است و دارای زمستان‌هایی سرد و مرطوب و تابستان‌هایی خنک می‌باشد. شمیران دارای فضای سبز گسترده‌ای می‌باشد و تعداد بی‌شماری درخت چنار تنومند و کهنه سال در خیابان‌های آن به چشم می‌خورد؛ به گونه‌ای که درخت چنار به نمادی از این منطقه تبدیل شده‌است. این محله محل اقامت ثروتمندترین افراد ایران است. بیشتر سفارتخانه‌های کشورهای خارجی و محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران در شمیران واقع شده‌است. امامزاده صالح و منزل پیشین سید روح‌الله خمینی نیز در شمیران قرار دارد.
شمیران دارای تعداد بسیار زیادی محله کوچک و بزرگ می‌باشد. تعدادی از این محله‌ها در گذشته مستقلاً قریه بوده‌اند. تعدادی دیگر نیز از املاک و باغ‌های اشراف قاجار بوده‌است و به رسم شیوه نامگذاری اماکن در آن عصر، بیشتر دارای پسوند (ـیه) می‌باشند. برخی از محله‌های مشهور شمیران عبارتند از: ازگل، اراج، دارآباد، اقدسیه، آجودانیه، صاحبقرانیه، نیاوران، جماران، جمشیدیه، منظریه، کامرانیه، فرمانیه، اختیاریه، احتشامیه، دروس، قلهک، زرگنده، ده ونک، داودیه، قیطریه، چیذر، دزاشیب، تجریش، گلاب‌دره، دربند، زعفرانیه، ولنجک، محمودیه، الهیه، پل رومی، امانیه، اوین و درکه.جردن .جمعیت شهرستان بر حسب سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ برابر ۴۷٬۲۷۹ نفر با تعداد ۱۶٬۱۰۷ خانوار است.
مکان نگاری
• تجریش: شهر تجریش (منطقه ۱ شهرداری تهران و بخش اعظم منطقه ۴) در دامنه رشته کوه البرز و در ارتفاع ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد. ارتفاع در میدان تجریش (مرکز شهرستان) ۱۶۰۰ متر از سطح دریا است.
• لواسان: شهر لواسان در دامنه رشته کوه البرز و متوسط ارتفاع آن ۱۷۰۰ متر از سطح دریا است.
• اوشان فشم میگون: شهر قصران (اوشان – فشم – میگون) در ارتفاع ۱۸۵۰ تا ۲۲۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد.
• شمشک: شهر شمشک در ارتفاع ۲۶۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد.
پیشینه
شهرستان شمیران در سال ۱۳۳۶ تأسیس گردیده در سال ۱۳۳۵ بنا به تصمیم دولت وقت استان مرکزی به مرکزیت تهران منحل و ری و شمیران در تهران ادغام گردیده ازنو هم‌زمان با تشکیل استان تهران بار دیگر شهرستان شمیران در سال ۱۳۶۶ با مصوبه هیئت وزیران به عنوان شهرستان مستقل رسمیت یافت. شمیران روستاهای کهن و زیبای فراوانی داشته‌است. نام‌های بسیاری از این روستاها زیبا و گوشنوازند و بسیاری از این نام‌ها از ریشه لهجه شمیرانی زیر شاخه زبان تاتی که تا قبل از انقلاب سال ۵۷ زبان چیره در شمیران بوده‌است، گرفته شده‌اند.
شهرستان شمیران از دو بخش و سه دهستان و چهار شهر تجریش، لواسان، اوشان، فَشَم، میگون و شمشک تشکیل شده‌است.
• بخش رودبار قصران
o دهستان رودبار قصران
o شهرها: تجریش، اوشان، فَشَم، میگون (شهر قصران) و شمشک (تأسیس در آبان 1391)
• بخش لواسانات
o دهستان لواسان بزرگ
o دهستان لواسان کوچک
o شهر: لواسان
آب و هوای شمیران
دمای سالانه شمیران در ایستگاه هواشناسی سعدآباد طبق آمار ۲۰ ساله (۱۳۵۳–۱۳۷۳) ۱۲/۹ درجه سانتیگراد است. میزان بارندگی شمیران از سال ۱۹۸۸ تا ۲۰۰۷ به‌طور متوسط ۴۳۵/۸ میلیمتر بوده‌است. بیشترین دمای ثبت شده از سال ۱۹۸۸ تا ۲۰۰۷ دمای +۳۹/۸ درجه سانتیگراد بوده‌است. تعداد روزهای همراه با بارش برف شمیران نیز ۲۴ روز در سال ثبت شده‌است.
