سنگ‌نگاره‌های تیمره (روستای مزاین)، نشان از تاریخ کهن، هنر کهن منطقه خمین است و سیر آثار زندگی انسان طی هزاره‌ها را به نمایش می‌گذارد. مناطق کوهستانی و دره‌های فراوان اطراف شهرستان خمین، زیستگاه‌های کهن ایران را به نشان می‌گذارند. تیمره نام قدیمی منطقه‌ای میان سه استان مرکزی، اصفهان و لرستان ایران است. قدمت بعضی از آنها در کوه‌های اطراف خمین به ۷۰۰۰سال قبل می‌رسد. کهن‌ترین کتیبه‌های خطی ایران، سیر تطورّ خط، هنرهای صخره ای کهن تطبیقی، نقاشی‌های کهن گونه‌های جانوری منقرض شده و جاذبه‌های مهیج توریسم ملی و جهانی متعلق به این سرزمین است که در دسترس و بازدید علاقه مندان داخلی و خارجی می‌باشند. لازم است ذکر شود که تیمره خمین، سالیانه هزاران بازدید کنندهٔ داخلی و خارجی دارد. با شمیران گشت همراه باشید تا شما را با این مهد کهن آشنا کنیم .

بیشترین و مهمترین سنگ‌نگاره‌های ایران در تیمره کوه‌های خمین قرار دارند و خمین را می‌توان پایتخت سنگ‌نگاره‌های ایران نامید. بیشتر سنگ‌نگاره‌ها، گویای پیام‌ها و رخدادهایی است که طی زندگی برای نگارگران یا دیده‌های آنها بوده‌است. بشر با ابزارهای ساده شکار (سنگ‌های تیز چخماق) و بعد از آن رام کردن حیوانات و ادامهٔ آن، کشاورزی و کاشت گیاهان در سیر زندگی نگارگران، از منظر سنگ نگاره‌های کهن تیمره قابل رصد است.

در یکی از سنگ‌نگاره‌ها در منطقهٔ تیمره خمین، مردی دست فرزند خود را گرفته و با شکار یک مار به او آموزش می‌دهد. در یکی دیگر از این سنگ‌نگاره‌ها، مردانی سوار بر اسب به شکار قوچ‌ها پرداخته‌اند که نشان می‌دهد این منطقه در دوره‌های مختلف پیش از تاریخ، محل سکونت انسان بوده‌است.

بزرگ ترین تابلوی سنگی کشور در منطقه تیمره به مساحت ۴۰ هزار متر مربع به تصویر کشیده شده که به کتیبه بزرگ معروف است. در این تابلوی سنگی بیش از ۱۵۰نقش یک جا جمع شده است که رازگشایی از این سنگ نگاره به تنهایی سال ها کار پژوهشی در سطح بین المللی نیاز دارد. کهن ترین خط کشف شده در ایران نیز متعلق به سنگ نگاره های تیمره خمین است و همچنین یک سوم الگوی کتیبه های خطی و تصویری موجود در باغ کتیبه های کاخ نیاوران، متعلق به تیمره است.

آن زمان که خط و نگارشی وجود نداشته و آدمی مجبور بوده، مجموعه اطلاعات معیشتی و شکار، حفاظت، و اعلام خطر، آیین و رسومات و شیوه زندگی را از طریق نقش و نگاره ها به دیگران منتقل کند، این سنگ نگاره های منحصر به فرد به وجود آمد. عمده نگاره های این منطقه مربوط به جانوران بویژه بز کوهی و شکار آنان توسط انسان است و ابزار اصلی شکار انسان تیر و کمان و نیزه بوده است.

طرح ها و نقاشی های ابتدایی و جالبی در این منطقه وجود دارد که حکایت انسان های اولیه و عصر حجر را برای انسان های عصر فناوری بازگو می کند، صخره هایی که در زیباترین فصل خدادادی جلوه ای دیگر یافته و در میان باد و باران در انتظار مسافران نوروزی و علاقمندان به جاذبه های پر رمز و راز باستانی است.

با بررسی های صورت گرفته، تصاویر پستاندارانی همانند بزکوهی، قوچ، پلنگ، گرگ، گوزن، شیر، گراز، آهو، گورخر، شتر و پرندگانی همانند کبک، بوقلمون، هد هد و درنا، بیشترین نگاره ها این منطقه را تشکیل می دهد. شکار با چماق، کمند، چنگک، تصاویر شکارچیان سوار بر اسب، رقص های جادویی، زنان باردار و زایش آدمی، نبردهای پهلوانی و جنگ های تن به تن از دیگر تصاویر قابل توجه است.

از دیگر سنگ نگاره های موجود در منطقه می توان به سنگ نبشته ها و کتیبه های تنگ غرقاب در صخره کتیبه دار و چم اسبه اشاره نمود که نشانگر شروع کتابت و استفاده از حروف و اشکال برای نگارش است.

اشکال هندسی، گیاهان، حروف رمزی، نمادهای گوناگون، حیواناتی که نسل آنها منقرض شده و پیچ های متوالی، متناوب و متحد المرکز که شبیه آنها در ۲۳ کشور جهان وجود دارد، نشان می دهد که در اعصار باستان مردم زیادی در این سرزمین زندگی می کرده اند.

در این سنگ نگاره ها صدای چکش انسان هایی را احساس می کنی که با وجود اختراع نشدن خط، با کشیدن دست و محراب نماد تقدس این مکان را فریاد زدند.

با مشاهده سنگ نگاره های تیمره به نقش های شگفت انگیزی برخورد می کنیم که به جز آثار انسان هایی فرازمینی برای آنها پاسخ قانع کننده‌‌ دیگری متصور نیست. نقش انسان هایی با ظواهری ملبس و شبیه به فضانوردان امروزی، سرهایی بزرگ و تنه هایی کلفت و پاهایی ظاهراً کوتاه.

وجود نقوش انسان های بالدار به تعداد زیاد در این منطقه به چشم می خورد که شاید نشان از آرزوی پرواز و نقوش فرشتگان برای استمداد انسان دوران باستان باشد و یا انسان هایی که از کرات و سیارات دیگر به زمین آمده اند.

از دیگر ویژگی های شگفت انگیز این منطقه شباهت این نقش ها با نقش های باستانی قاره های دیگر است زیرا نقش های متعددی که در هزاران سال پیش حکاکی شده اند در قاره هایی ایجاد شده که عمر کشف بعضی از آنها از ۵۰۰ سال فراتر نمی رود و آنقدر این نقوش شبیه یکدیگرند که گویی کار یک هنرمند واحد است.

در گذشته های دور هیچگاه یک انسان عادی قادر به مسافرت و کسب دانش و مهارتی شبیه به هم نبوده و طوری زندگی می کرده که حتی از وجود هم نیزمطلع نبوده اند تا چه رسد به اینکه از طرح و سبک های نقوش یکدیگر با جزئیات کپی برداری و تقلید کنند و این ویژگی که هیچ دلیل قانع کننده ای برای آن نمی توان بیان کرد بر رمز و راز و مسحورکنندگی این مکان باستانی می افزاید.

این سنگ‌نگاره‌ها از لحاظ قدمت و تنوع نقوش، در دوره‌های تاریخی ایران براستی بی‌نظیر اند و سیر تکاملی خط مانند خط سطری، هندسی، پهلوی، عربی، فارسی و عبری در این سنگ‌نگاره‌ها دیده می‌شود.