صنایع دستی ، بخش مهمی از هنرهای سنتی و هنرهای کاربردی است که علاوه آن که در ابعاد مختلف زندگی روزمره حضور و تأثیر دارد ، بارزترین جلوه و محصول هر فرهنگ و تمدنی است. صنایع دستی کشور ایران که ریشه در تمدنی چند هزارساله دارد و از سرچشمه معارف و حکمت اسلامی نیز سیراب شده است همواره چشم نواز و هوش ربای جهانیان بوده و مورد تحسین و ارزش گذاری فراوان در مجامع هنری و فرهنگی قرار داشته است. و شرایط کنونی در بیرجند این است که صنایع‌دستی یکی از منابع درآمدزایی مردم منطقه بیرجند است و بسیاری از مردم این منطقه از این روش امرارمعاش می‌کنند. از جمله صنایع‌دستی که در این منطقه رواج دارد، می‌توان به سفالگری، جاجیم‌بافی، حوله‌بافی، سیاه‌چادر بافی، سفره‌بافی، گبه‌بافی، قلم‌زنی، گلیم‌بافی، نمدمالی و خراطی سنتی اشاره کرد. با شمیران گشت همراه باشید تا بخشی از این هنر ها را معرفی نماید .

شمیران گشت برگزار کننده تورهای گردشگری داخلی و خارجی همراه با اخذ ویزای شینگن

برای تماس با موسسه شمیران گشت کافیست روی یکی از شماره های زیر کلیک کنید:
۰۲۱۲۶۳۵۵۷۰۱
۰۲۱۲۶۳۵۵۲۰۴

قالی بافی

قالی بافی یکی از هنرهای رایج در بیشتر شهرها و مناطق ایران است و هنرمندان بسیاری هم در این بیرجند و شهر و روستاهای خراسان جنوبی به این هنر مشغول هستند. این بافته داری از پشم با پرز ها بلند که زینت بخش تمام خانه های ایرانی است در شهر بیرجند قدمتی بیش از 1000 سال دارد. از نظر ویژگی های فنی، نوع بافت قالی در خراسان جنوبی ترکی و فارسی است و نقشه هایی چون ریزه ماهی به شکل لچک ترنج، کف ساده، کله اسبی، بته جقه و … استفاده می شوند. قالی بافی در استان خراسان جنوبی همچنان پا برجاست و قالی های بافته شده در شهرهای مود و درخش از شهرت جهانی برخوردار هستند.

گلیم بافی

گلیم به عنوان نخستین زیرانداز دارای سابقه طولانی می باشد و اگر چه در مقایسه با قالی دارای شیوه بافت آسانتری است، به همان نسبت قیمت ارزانتری دارد. خلاقیت، ابتکار و نوآوری در طرحها و رنگها، گلیم را به عنوان رشته ای هنری تر از قالی مطرح نموده است که ذوق و خلاقیت روستانشینان و عشایر ایران در تولید آن نقش بسزایی دارد. به طوریکه نقش و رنگ گلیم، راه مناسبی جهت شناسایی یک قوم و آشنایی با رسم و رسوم و اعتقادات هر منطقه است.

انواع گلیم براساس جنس تار و پود عبارتند از گلیم پنبه ای که تار و پود آن از جنس پنبه و اندازه و لای نخ آن مانند نخ زیلو می باشد، گلیم پنبه و پشم که نخ تار پنبه و پود آن پشم است. گلیم پشم در پشم که تار و پود آن پشمی است و گلیم ابریشمی که نخ پود آن ابریشم است و به ندرت، و با کاربرد هنری و زینتی بافته می شود. از انواع نقوش بکار رفته در گلیم های این منطقه می توان به نقش: کوهه، بلوچی، کژمار، بوته، هفت لِیکه، نِگار، ماه، نقش اسب، کجَک، دُردهن، پیش برو پیش بیا، حلقه، شطرنجی، کوچ یا دندان بره، درختچه ها، بوته های صحرایی، حیوانات و پرندگان اشاره کرد.

حوله بافی

مواد اولیه مصرفی حوله بافی پنبه و نخ پنبه ای، نخ پشم، ابریشم، کرک، کموا و یا کودری است و پارچه‌های ابریشمی به رنگ‌های مختلف از جمله ارغوانی سیر و بنفش وبسیار ریز بافت بنام قنابیز و والا معروف بود و از آن برای تهیه لباس زنان استفاده می‌شد و تقریبا تمامی روستاهای خراسان جنوبی از جمله خراشاد و مود حوله بافی معمول بوده و اکنون تا حدی رد پای گذشته را می‌توان پیدا کرد و در اکثر نقاط استان به این رشته توبافی می‌گویند.

رودوزی

رودوزی‌های سنتی یکی دیگر از صنایع‌دستی معروف خراسان‌جنوبی است، رودوزی سنتی، هنر آراستن روی پارچه‌های ساده با بهره‌گیری از نخ‌های الوان و با سوزن و قلاب است. تهیه‌کنندگان آن با صبر و شکیبایی بخیه‌های ظریفی به منسوجات ساده می‌زنند و اثر زیبایی خلق می‌کنند.آنچه برای این هنر استفاده می‌شود، پارچه و نخ از جنس‌هایی همچون ابریشم، پنبه‌ای، فلز و سنگ‌های تزئینی است. از این پارچه‌ها در تهیه رومیزی، روتختی و حتی دوخت لباس‌های مختلف استفاده می‌شود.

ترکه بافی:

این حرفه که بیشتر اختصاص به بیرجند و روستاهای اطراف این شهرستان دارد بدلیل وجود رشته کوه باقران که منبع اصلی و اساسی مواد اولیه این هنر وصنعت می باشد قدمتی طولانی و بیش از صد سال دارد.

جهت بافت انواع سبد از شاخه درختچه بادام کوهی (بادام تلخ، سافترگ) و شاخه درخت بید قرمز(سرخ بید یا مینا) استفاده می شوند که دارای چوبی ظریف و باریک با خاصیت انعطاف پذیری بالا می باشند.