از ویژگی های شاخص استان سمنان، وجود تنوع اقلیمی و آب و هوایی در این منطقه از کشور است. به سبب این شرایط محیطی، تفاوت هایی در فرهنگ و آداب و رسوم مردم این استان به وجود آمده است. به تبع این تنوع فرهنگی، انواع گوناگونی از رشته های صنایع دستی در استان سمنان را شاهد هستیم. استان سمنان از مراکز قابل توجه صنایع دستی کشور است. در این استان انواع صنایع دستی نظیر قالیبافی، گلیم بافی، نمد مالی، سرامیک و سفالسازی و… وجود دارد که هر یک از آن‌ها سوغاتی گرانقدر برای بازدیدکنندگان از استان به شمار می‌آیند. پس با شمیران گشت همراه باشید در ادامه به معرفی برخی از هنرهای دستی این شهر زیبا میپردازیم .

سرامیک سازی

سرامیک به‌عنوان ترکیبی از مواد آلی، در درجه حرارت بالا تولید می شود. این محصول دارای کاربردهای فراوانی است. هنرمندان در این رشته از صنایع دستی ، طرح ها و نقوش زیبای سنتی را بر روی سرامیک حک می کنند. این تولیدات مصارف بسیاری در تزئینات منازل و … دارد.

کاشی هفت رنگ یا لعاب دار نیز یکی دیگر از صنایع دستی استان سمنان است. این هنر زیبا در چند سال اخیر در این منطقه رونق بسیار یافته است. طرح های به کاررفته در این کاشی ها، شامل نقوش هندسی، اسلیمی، ترکیبی و نقش برجسته است.

قالیبافی

قالیبافی و تولید قالی و قالیچه از دیرباز یکی از تولیدات مهم استان سمنان به شمار می‌رفته‌است. این منطقه که در دوران قبل، دارای استادان زبردست قالیباف و طراح نقش قالی بود و قالی‌ها و قالیچه‌های ارزنده از دارهای آنان به عمل می‌آمد.امروز قالیبافان استان از نقش و طرح سایر مناطق مانند تبریز، مشهد، اصفهان، نائین، کاشان، یزد و کرمان استفاده می‌کنند. در زمینه بعضی از قالی‌ها گل‌های اسلیمی، شکوفه‌ها، غنچه‌ها و برگ‌های گوناگون با شاخه‌های ظریف دیده می‌شود و در بعضی از طرح‌های شاه عباسی، افشان، ترنجی، خوشه، گل فرنگ، درختی، شکارگاه و… مورد استفاده قرار می‌گیرد یا ترکیبی از این طرح‌ها هستند.

بخش سنگسر(مهدی‌شهر) و شهرستان شاهرود از مراکز مهم تولید قالی و قالیچه در استان سمنان به شمار می‌روند. 

نمد مالی

این رشته از صنایع دستی استان سمنان نیز سابقه و پیشینه ای طولانی در این منطقه دارد. شیوه تولید نمد در این ناحیه از کشور تقریبا مشابه استان های دیگر است. به طور متداول نمد از پشم تولید شده و در اثر ایجاد رطوبت و فشار از تراکم الیاف پشم حاصل می شود. به طورکلی تولیدات نمد استان سمنان سه نوع کاربرد دارد. دسته اول تولیداتی هستند که به عنوان زیرانداز یا کف پوش از آن استفاده می کنند. نوع دوم محصولات نمدی به عنوان پوشاک کاربرد دارد. دسته سوم این تولیدات برای چهارپایان و به طور مثال زین اسب استفاده می شود. از بین تولیدات نمدی استان سمنان، آن دسته از محصولاتی که برای پوشش استفاده می شود، قدمت دیرینه ای دارد. به طور مثال نمد دوش یا چوغا از نمونه های بسیار قدیمی نمد در این منطقه است. طرح هایی که در نمد های سمنان به کار می رود، شامل نقش چهار گوش خورشید، چهارگوش بند رومی، گرد ستاره ای، تخم مرغی یا ترنجی و … می شود. هم اکنون تولید نمد در این استان توسط تعداد محدودی از نمد مالان در شهرهای سمنان و شاهرود انجام می شود.

چاپ قلمکار

چاپ قلمکار، گونه‌ای از چاپ سنتی روی پارچه بافته شده‌است. برای نخستین بار، قلم کار سازان ایرانی برای دسترسی به تولید بیشتر و ایجاد هماهنگی و یکنواختی نقش‌ها، استفاده از مهره‌های چوبی را جایگزین استفاده از قلمو ساخته‌اند. برای فراهم آوردن امکاناتی به منظور استفاده مردم، قلم کار را که در گذشته فقط برای روی پارچه‌های پشمی و ابریشمی انجام‌پذیر بود بر انواع پارچه از قبیل متقال، کتان، چلوار و کرباس و… انجام دادند.
در حال حاضر چاپ قلم کار به وسیله قالب‌های چوبینی که دارای نقوش برجسته‌است انجام می‌شود.

منسوجات سنتی

منسوجات سنتی از دیرباز در استان سمنان رونق بسیار داشته است. این محصولات شامل پرده های سنتی، حوله و شال گردن، پارچه متقال زیر ساخت قلمکار و… می شود. همچنین تولیداتی نظیر پلاس، چادرشب، چوخا و … از دیگر محصولات دستباف محسوب می شود. این نوع محصولات غالبا توسط عشایر و روستاییان استان سمنان تولید می شود. از مراکز عمده تولید منسوجات سنتی می توان به شهر سمنان، سرخه و روستاهای شهرستان دامغان و بسطام اشاره کرد.